Την τελευταία δεκαετία, το διαχρονικό είδος του τρόμου στον κινηματογράφο, έχει υποστεί μια δραματική μεταμόρφωση. Η άνοδος του «elevated horror» (προηγμένος / υψηλός τρόμος) επαναπροσδιόρισε τι περιμένει το κοινό από αυτές τις ταινίες, μετατοπίζοντας την εστίαση από το jump scares και το gore στο ψυχολογικό βάθος, το κοινωνικό σχόλιο και την οπτική καλλιτεχνία.
Παραδοσιακά, ο τρόμος βασιζόταν σε μοτίβα όπως στοιχειωμένα σπίτια, εκδικητικά πνεύματα και μασκοφόρους δολοφόνους. Ενώ αυτά τα στοιχεία παραμένουν, ο προηγμένος τρόμος ακολουθεί μια πιο εκλεπτυσμένη προσέγγιση, συχνά αναμειγνύοντας τον τρόμο με άλλα είδη. Ταινίες όπως το “Get Out” (“Τρέξε!”) (2017), το “Hereditary” (“Η Διαδοχή”) (2018) και το “The Witch” (“Η Μάγισσα”) (2015) αποτελούν παράδειγμα αυτής της τάσης. Αντί να βασίζονται στον συμβατικό τρόμο, αυτές οι ταινίες εξερευνούν βαθιά ανησυχητικά θέματα όπως ο συστημικός ρατσισμός, τα οικογενειακά τραύματα και η κοινωνική καταπίεση.
Ένα από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του προηγμένου τρόμου είναι η χρήση της μεταφοράς. Στο “Get Out”, ο τρόμος του να είσαι παγιδευμένος σε ένα φιλελεύθερο νοικοκυριό λευκών γίνεται αλληγορία για την ύπουλη φύση του ρατσισμού. Παρομοίως, το “Hereditary” μετατρέπει τη θλίψη και την οικογενειακή δυσλειτουργία σε στοιχειωτικό, σχεδόν κοσμικό τρόμο. Αυτές οι ταινίες έχουν απήχηση επειδή αγγίζουν καθολικούς φόβους που εκτείνονται πέρα από την οθόνη, κάνοντας τον τρόμο να μοιάζει πιο προσωπικός και βαθύς.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα του υψηλού τρόμου είναι η δέσμευσή του στην αισθητική ποιότητα. Σκηνοθέτες όπως ο Ari Aster (“Hereditary”, “Midsommar”) και ο Robert Eggers (“The Witch”, “The Lighthouse”) δημιουργούν οπτικά εντυπωσιακά έργα που δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από μεγάλες παραγωγές άλλων ειδών. Μακρά, παρατεταμένα πλάνα, συμβολικές εικόνες και επιβλητικός ηχητικός σχεδιασμός είναι λίγα από τα στοιχεία που συντρέχουν, ώστε να βυθίσουν τους θεατές σε έναν κόσμο όπου ο τρόμος παραμένει σε κάθε καρέ. Αυτή η προσοχή στη λεπτομέρεια αναβαθμίζει το είδος, κάνοντάς το πιο ελκυστικό στο κοινό που διαφορετικά θα μπορούσε να απορρίψει τον τρόμο ως χαμηλού επιπέδου.
τρόμος, με την ικανότητά του να αντιμετωπίζει θέματα ταμπού, έχει γίνει το ιδανικό μέσο για τη διερεύνηση των ανησυχιών της σύγχρονης ζωής. Θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η ψυχική υγεία και η κοινωνική ανισότητα βρίσκουν όλο και περισσότερο χώρο στο είδος, διευρύνοντας περαιτέρω την απήχησή του.
Καθώς ο προηγμένος τρόμος συνεχίζει να κερδίζει έδαφος, είναι σαφές ότι το είδος δεν περιορίζεται πλέον στα παραδοσιακά του όρια. Συνδυάζοντας την καλλιτεχνικότητα, την κοινωνική συνάφεια και το ψυχολογικό βάθος, αυτές οι ταινίες αποδεικνύουν ότι ο τρόμος μπορεί να τρομάξει, να διαφωτίσει και να συντονίσει ταυτόχρονα.
