Κάτι καινούργιο
Το Boy and the Heron του Miyazaki, αλλά με τον ιαπωνικό του τίτλο: Πώς ζεις; Αλήθεια, γιατί το μεταφράσαμε; Ο τίτλος είναι όλη η ταινία.
Το All of us strangers του Haigh, γιατί μου θυμίζει το Love του Noe. Και γιατί η τελευταία σκηνή μου θυμίζει το μικρό μας μέγεθος, τόσο μικρό που φτάνει το καθόλου – ενώ όλη η υπόλοιπη ταινία μου θυμίζει πόσο τεράστιοι μας φαινόμαστε εκεί που με το ζόρι αναπνέουμε: στην καθημερινότητα.
Το Succession του Armstrong, γιατί τα χρήματα δεν έχουν σημασία και αυτή η σειρά είναι η υπενθύμιση ότι, όντως, αυτό το λένε όσοι γεννιούνται μέσα σ’ αυτά. Και μπορεί στην καθημερινότητα το μέγεθός μας να διαφέρει, με βάση τα λεφτά μας – αλλά μπροστά στον θάνατο, τον δικό μας ή των αγαπημένων μας, έχουμε όλοι το ίδιο μέγεθος.
Το The Bear του Storer, γιατί η Sydney μου θυμίζει πώς είναι να παλεύεις με όλες τις δυνάμεις που έχεις και κυρίως, με αυτές που δεν έχεις, για αυτό που αγαπάς. Και μου θυμίζει και κάτι άλλο – εκεί, λίγο πριν το κάνεις αυτό που αγαπάς, λίγο πριν το φτάσεις, εκεί που αμφιβάλλεις για τον εαυτό σου. Εκεί που αναρωτιέσαι αν κάνω γι’ αυτό, αν αυτός είναι ο προορισμός μου – κι αν κάνω λάθος; Δεν έχω άλλο περιθώριο. Κι αν δεν το αγαπάω τόσο, όσο νομίζω; Αν δεν είμαι αρκετά καλή γι’ αυτό; Αν δεν τα καταφέρω;
Το Zone of Interest του Glazer, γιατί νόμιζα ότι είχα δει τα πάντα για το Ολοκαύτωμα. Πόση φρίκη χωράει μέσα σε μια καθημερινότητα – και πού ξέρεις ότι αυτή η καθημερινότητα δεν είναι η δική σου; Είναι, όντως, τόσο μακρυά; Αυτή η ερώτηση είναι η πραγματική φρίκη – και το μέγεθος της δεν είναι καθόλου μικρό. Είναι μεγάλο. Και καθημερινό.
Η δεύτερη σεζόν του Maestro του Παπακαλιάτη, γιατί μου κάνει κοντινό στα πιο απλά πράγματα του κόσμου. Μαμά είναι ο άνθρωπος που ακόμη κι αν έχεις να του μιλήσεις μήνες, παίρνεις τηλέφωνο κλαίγοντας και είναι εκεί. Γυναίκα σημαίνει να σου χαμογελάνε όταν σε χτυπάει ο άντρας σου κι όταν αυτός εξαφανίζεται κι εσύ παίρνεις την ζωή σου στα χέρια σου, να σε αποφεύγουν. Σημαίνει και να μην μπορείς να αγκαλιάσεις το παιδί σου μετά την γέννα και αυτό σίγουρα σημαίνει ότι δεν είσαι αρκετά γυναίκα. Ομορφιά σημαίνει να σου αμφισβητούν όλα τα άλλα, επειδή δεν μπορούν να αμφισβητήσουν την ομορφιά σου. Ελευθερία σημαίνει μία εκδρομή με το αυτοκίνητο με κάποιον που ερωτεύτηκες κάποτε – και ναι, είναι παροδική. Η ελευθερία, η εκδρομή, η ομορφιά. Και κυρίως, αυτός που ερωτεύτηκες. Η στιγμή είναι το θέμα. Αυτήν φτιάχνεις. Αυτήν ανακαλείς. Η στιγμή γίνεται ανάμνηση. Αν είσαι τυχερός, μπορεί να γίνει κι αγάπη. Και κάπως έτσι, μπορεί και να μπορείς να σε αντέξεις.
Κάτι παλιό
Το Θεώρημα του Pasolini. Γιατί το είδα σε θερινό, σε μία γειτονιά που μου θυμίζει τα παλιά (κακά) χρόνια και μαζί με την ταινία, έβλεπα την σκιά της οθόνης στα απέναντι μπαλκόνια. Γιατί Θυμάμαι την σκηνή που ο γιος έχει δέσει τα μάτια του και πετάει μπογιές πάνω σε καμβάδες. Τέχνη. Αυτό θα πει τέχνη. Μοντέρνα τέχνη.
Το As I was walking ahead occasionally I saw brief glimpses of beauty, του Jonas Mekas. Γιατί ο τίτλος του είναι η πιο ολοκληρωμένη περιγραφή της πραγματικότητας – και, η φαντασία είναι ωραία, αν ζεις μόνο σε αυτήν, οπότε δεν είναι φαντασία, είναι πραγματικότητα. Η πραγματικότητα είναι ωραία, περιστασιακά. Αν, όμως, μεγεθύνεις αυτά που μοιάζουν μικρά, οι ομορφιές πολλαπλασιάζονται. Είναι θέμα οπτικής. Θέμα επιλογής. Και ηλικίας, ίσως.
Ο Δεκάλογος του Kieslowski, γιατί ο συνδυασμός θρησκευτικής επιταγής, προοδευτικού μανδύα και ολοκληρωτικής πραγματικότητας μπορεί να διαλύσει την ανθρώπινη ουσία σου.
To La Chinoise του Godard, για την σκηνή στο τρένο που είναι εντελώς υπέροχη. Γκονταρικό πείραμα ή όχι, ο διάλογος αυτός είναι υπόδειγμα πολιτικής συζήτησης: η εκπαιδευτική αναδιάρθρωση, η πολιτιστική επανάσταση και όλα αυτά τα κλασσικά εικονογραφημένα σε μία αντιπαράθεση καρικατούρας συμβιβασμένου και ασυμβίβαστου.
Το Chicago του Marshall, γιατί το έβλεπα στο αδιάκοπο repeat στον σταθερό υπολογιστή, σε DVD, όταν ήμουν πρώτη γυμνασίου. Μάλλον η πρώτη, λίγο πιο ενήλικη συνειδητοποίηση του ότι είμαι γυναίκα – και τι σημαίνει αυτό.
Ο Ιωάννης ο Βίαιος της Μαρκετάκη, γιατί το είδα πιο μεγάλη, το είδα όταν πια ήξερα ότι είμαι γυναίκα και ήξερα πολύ καλά τι σημαίνει αυτό. Γιατί επιτέλους ανακουφίστηκα, που έμαθα ότι μια γυναίκα στην Ελλάδα μιλούσε για το τι σημαίνει που είναι γυναίκα. Δεν έχει σημασία αν την άκουσαν. Σημασία έχει ότι μίλησε.
Και ο Δράκος του Κούνδουρου, γιατί ο Ηλιόπουλος μου θυμίζει ξανά και ξανά το τραγικό που κουβαλάει ο κωμικός – και μου θυμίζει και κάτι ακόμη. Ότι ο χορός δεν μπορεί ποτέ να πει ψέμματα. Γι’ αυτό, είναι η συγγνώμη της φύσης για τις λέξεις.
