Κάτι δανεικό
Όλες οι ταινίες του Lynch μου θυμίζουν την Ν. τον Β. και τον Γ. Η Ν. μου είπε “τον λατρεύω” και μου τον σύστησε με το Blue Velvet. Ο Β. μου είπε “δεν γίνεται να μην έχεις δει το Twin Peaks”. Ο Χ. όταν διάβασε αυτά που γράφω μου είπε “μόνο και μόνο που αναφέρεσαι στον Lynch, θα σε διαβάζω πάντα”.
Ο Lynch μου αρέσει, κυρίως επειδή με ανακουφίζει με αυτά που λέει: γιατί ζητάμε από την τέχνη να βγάλει νόημα, όταν αποδεχόμαστε ότι η ζωή μας δεν βγάζει κανένα; Πάμε να το ξανακάνουμε, αλλά αυτή τη φορά, πάμε να το κάνουμε σωστά. Φοράω μαύρα γυαλιά σήμερα, γιατί βλέπω το μέλλον. Και είναι λαμπρό.
Και κάτι ακόμη. Όταν πάμε να δούμε σινεμά, θέατρο, ζωγραφική, δεν πάμε να δούμε μία ιστορία. Πάμε να δούμε την αφήγηση της ιστορίας. Αυτό ακριβώς που λέει ο Lynch: ναι, έχουν ειπωθεί όλα – αλλά όχι από εσένα.
Η nouvelle vague μου θυμίζει τον Γ. και την μανία του με τον γαλλικό κινηματογράφο – γενικά. Λέει ότι δεν του αρέσουν οι πολιτικές ταινίες και αναρωτιέμαι, η nouvelle vague ήταν απολίτικη; Μέσα από τις συζητήσεις μας, είδα όλες τις ταινίες του Godard – και, πιο μεγάλη πια, άρχισα να καταλαβαίνω τον φετιχισμό που είχε στην αναπαράσταση της γυναίκας.
Ο Bergman μου θυμίζει την επίκληση στην αυθεντία, που κάναμε στην έκθεση της Γ’ Λυκείου, για τις πανελλήνιες. Στο Persona κι αν κατάλαβα, μεγαλώνοντας, τον φετιχισμό στην αναπαράσταση της γυναίκας. Όμως, συγχωρέστε με, ξεχνάω κατά καιρούς κάποια βασικά πράγματα. Όταν οι γυναίκες δεν μπορούν να ταυτιστούν με κάτι, φταίει απλώς η άγνοιά τους για την μεγάλη τέχνη. Όταν οι άντρες δεν μπορούν να ταυτιστούν με κάτι, είναι απλώς Τετάρτη. Απλώς ασκούν σοβαρή και μετρημένη κριτική, μέσα από πρωταρχική συσσώρευση γνώσης και εμπειρίας και “την ταινία που έσωσε ο ηθοποιός και όχι ο σκηνοθέτης”. Αλήθεια, αφού “το θέατρο είναι του ηθοποιού και το σινεμά του σκηνοθέτη” πώς μπορεί να συμβαίνει αυτό το τελευταίο;
Η Varda μου θυμίζει την Ν., γιατί είναι η αγαπημένη της – και μου θυμίζει και σπίτι. Το σπίτι μου. Οι ταινίες της είναι σαν να επιστρέφω στο σπίτι μου. Ίσως επειδή “προσπάθησα να είμαι μια ευχάριστη φεμινίστρια – αλλά ήμουν πολύ θυμωμένη”.
Ο Jarmusch μου θυμίζει τον Λ. και τον Φ. και κάτι ατελείωτες κουβέντες για το Only lovers left alive – για εμένα, είναι από τις χειρότερες ταινίες που έχω δει. Αυτοί την λατρεύουν, και οι δύο. Κι αυτές είναι οι καλύτερες κουβέντες – εκεί που συμφωνείς ότι διαφωνείς.
Οι μέρες της αφθονίας σας είναι μετρημένες, Τι να κάνετε σε περίπτωση φωτιάς.Ακόμη κρύβομαι για να καπνίσω. Ταινίες με μεγάλους τίτλους, πολιτικό περιεχόμενο, πολύ συγκεκριμένο και πολλές λέξεις – όλα αυτά μου θυμίζουν τον Π. Γιατί, όσο πιο νέος είσαι, τόσο περισσότερες λέξεις χρειάζεσαι. Τρέχεις, να πεις πολλά, να τα χωρέσεις όλα – αυτό νομίζεις. Νομίζεις ότι προλαβαίνεις να τα πεις όλα. Και καλά κάνεις. Η δεκαετία των 20 είναι η δεκαετία της φλυαρίας. Της σύνθεσης.
Κάτι γαλάζιο
Πρώτα το κόκκινο. Το Love του Gaspar Noe και κάτι που είχε πει ο ίδιος για το Love: “Θα κάνω μία ταινία που θα κάνει τα αγόρια να καυλώσουν και τα κορίτσια να κλάψουν”. Γιατί με εμπνέει να φτιάξω κάτι που θα οδηγήσει στα αντίστροφα αποτελέσματα. Το In the Mood for Love του Wong Kar-Wai, γιατί η μουσική του παίζει μέχρι και σήμερα στο κεφάλι μου.
Το Κόκκινο του Kieslowski, αλλά, όπως έχουμε ξαναπει, δεν μπορώ να γράψω για τον Kieslowski.
Μετά, το πράσινο. Πάλι το Love, γιατί μου υπενθυμίζει το πώς ξεσκιζόμαστε με τους ανθρώπους που αγαπάμε. Στον έρωτα. Και στην φιλία. Το Submarino, του Vinterberg, γιατί μου θυμίζει το ίδιο – στην οικογένεια. Τα Παράσιτα, του Bong Joon-ho, γιατί μου θυμίζει το ίδιο – στην οικογένεια, στην δουλειά, στην προσπάθεια να αποκτήσουμε αυτά που μας ανήκουν.
Ύστερα, το πορτοκαλί. Πορτοκαλί είναι το Inland Empire του Lynch. Ίσως επειδή το ανθρώπινο μυαλό είναι εντελώς γήινο, τελικά. Πορτοκαλί είναι και οι Υπέροχες Μέρες του Wenders. Ζεστό πορτοκαλί. Αυτό που το κοιτάζεις και ηρεμείς, εμπνέεσαι και ξυπνάς – ταυτόχρονα. Υπάρχει καλύτερο συναίσθημα από το να νοιώθεις ηρεμία, ενώ δέχεσαι ένα ερέθισμα;
Τελικά, το κάτι γαλάζιο. Η τελευταία σκηνή του Druk του Vinterberg. Ένα χρώμα, απέραντο πεδίο. Από την άλλη, ό,τι και να λέμε για τα χρώματα, ίσως απλώς να έχει δίκιο o Joe στο State of Things του Wenders: “Η ζωή κυλάει σε χρώμα – αλλά το ασπρόμαυρο είναι πιο ρεαλιστικό.”.
