Πού σταματάει η ατομική ευθύνη και πού αρχίζει η συλλογική;
Έχουμε ευθύνη όλοι, για όλα.
“Je suis responsable” – αν και η Μαρκετάκη δεν αγαπούσε και τόσο την Nouvelle Vague.
Ο Γιάννης, ως άλλος incel, πολύ πριν εφευρεθεί ο όρος – άλλωστε, οι όροι εφευρίσκονται για να περιγράψουν κάτι που συμβαίνει πολύ πριν από αυτούς – κατηγορεί τις γυναίκες.
Τις σκοτώνει. Και τότε, επιτέλους. Το ίδιο σύστημα που τον πετούσε έξω από τις γραμμές του, τον υποδέχεται τώρα με δάφνες.
Ο Γιάννης ακολουθεί το σύστημα Μπαλάσκα, πολύ πριν να είναι της μόδας σήμερα. Ομολογεί το έγκλημά του και παρουσιάζεται ως τρελός.
Το δικαστήριο είναι ένα θέατρο. Ούτε καν – είναι μία φτηνή εμπορική σκηνή, που απλώς χρειάζεται να ξέρεις το κοινό σου. Να αντιλαμβάνεσαι γρήγορα: σε ποια κόλπα αντιδράει πιο γρήγορα; Διψάει για αίμα. Για άρτο και θεάματα. Και ο νόμος φροντίζει να του τα δώσει.
Έτσι κι αλλιώς, αυτό κάνει ο νόμος. Φροντίζει να σε κρατάει ικανοποιημένο, όσο πρέπει, με αντάλλαγμα την σιωπή σου. Ξέρει να απευθύνεται στα πιο χαμηλά σου ένστικτα. Κι όταν είσαι έτοιμος, να σε βγάλει εκεί πάνω, να δώσεις την παράσταση της ζωής σου. Όλοι δικαιούνται μερικά λεπτά δημοσιότητας. Με τον οποιονδήποτε τρόπο.
Ο Γιάννης θριαμβεύει. Τον ερωτεύονται οι γυναίκες. Ο τύπος ασχολείται μαζί του. Όλοι ασχολούνται μαζί του. Είναι το πρόσωπο της επικαιρότητας. Είναι αποδεκτός – επιτέλους. Διασκεδάζει με τους δημοσιογράφους την ώρα της δίκης, συζητώντας για γυναίκες.
Αυτό θέλουν οι γυναίκες. Τον φόβο. Θέλουν να φοβούνται. Γι’ αυτό τον ερωτεύτηκαν.
Και για κάτι ακόμη. Γιατί τον λυπούνται. Τον πονάνε. Τον καταλαβαίνουν. Έχει τραβήξει πολλά. Είναι το παιδί της διπλανής πόρτας. Δεν είναι κανένας μανιακός. Είναι δυστυχισμένος. Και γοητευτικός.
Τελικά, δεν τον φοβούνται και τόσο. Είναι γλυκός. Ζει στον κόσμο του, ο καημένος. Μήπως ο κόσμος του είναι καλύτερος από τον δικό μας;
Ο Γιάννης, επιτέλους, είναι προσαρμοστικός. Όχι επειδή είναι σωματικά βίαιος. Αλλά επειδή βλέπει τι θέλει ο κόσμος και του το δίνει. Βλέπει ποιος ρόλος πουλάει, και τον παίζει.
Τώρα, αν μέσα σε όλο αυτό σκοτώνεται και καμιά γυναίκα, ε, δεν πειράζει. Γυναίκα είναι. Σιγά την φύρα. Δεν ήταν και καμιά σοβαρή, άλλωστε. Και σιγά την όμορφη.
Γενικώς, σιγά. Έλα μωρέ.
Ο Γιάννης, επιτέλους, είναι ο πιο δυνατός.
Ο Γιάννης έχει μια δεύτερη ευκαιρία στην ζωή.
Η Ελένη, πάλι, όχι.
Η Ελένη έχει ξεχαστεί προ πολλού.
“Στη Δύση, υπάρχει η πατριαρχική δομή. Σου δίνουν τα δικαιώματα αλλά σου αμφισβητούν την ικανότητα.
Στην Ελλάδα δεν σου αμφισβητούν την ικανότητα, αλλά το δικαίωμα (κατάλοιπα μητριαρχίας).”.
Η Ελένη τελείωσε.
Κανείς δεν την θυμάται. Μόνο η μάνα της.
Που ουρλιάζει. “Δεν μου το πρόσεξαν το παιδί μου, κύριε αστυνόμε.”.
Δεν της το πρόσεξαν ούτε το 1969, Μαρία Μπαβέα.
Ούτε το 2018, Ελένη Τοπαλούδη.
Ούτε το 2019, Αγγελική Πέτρου, Σούζαν Ίτον.
Ούτε το 2021, Καρολάιν Κράουτς, Γαρυφαλλιά Ψαράκου.
Ούτε το 2024, Κυριακή Γρίβα.
Η απαρίθμηση ενδεικτική και όχι εξαντλητική – όπως λένε και οι νομικοί.
Δεν είμαστε όλες εδώ.
Στην Ελλάδα του 2024, που συνεχίζει να προτρέπει στην βία. Που επιβραβεύει την επιβολή. Που ορθόδοξοι και ρεφορμιστές αρνούνται την κοινωνική πραγματικότητα.
Στην Ελλάδα του whataboutism, των στερεοτύπων, των προνομίων.
Στην Ελλάδα, που συχνά επικρατεί το σκοτάδι, παρά τον ήλιο της.
Στην Ελλάδα του 2024, μας λείπεις, Τώνια Μαρκετάκη.
Εσύ και το φως σου.
Σ’ ευχαριστούμε για τις ταινίες σου.
Μας θυμίζουν ότι, δεν ξεκινήσαμε τώρα να μιλάμε.
Απλώς, εσείς ξεκινήσατε τώρα να μας ακούτε.
Αυλαία.
Τα λόγια της Τώνιας Μαρκετάκη που βρίσκονται μέσα σε εισαγωγικά, είναι από το κείμενό της, “Αυτοπαρουσίαση”, δημοσιευμένο στο περιοδικό Φιλμ, τεύχος 17, Ιούλιος 1979 και αν θέλετε να το διαβάσετε ολόκληρο, το βρήκα εδώ: https://flix.gr/articles/archives-marketaki-cinema-freedom-of-speech-feminism.html
Ένα μεγάλο ευχαριστώ στην Ένωση Σκηνοθετών και Παραγωγών Ελληνικού Κινηματογράφου, για την προβολή της ταινίας στον κινηματογράφο Έλλη, την Δευτέρα 8 Απριλίου, στο πλαίσιο του Landmarks II: Το Σινεμά στο Κέντρο | η Αθήνα στο Σινεμά. Μπορείτε να βρείτε όλο το πρόγραμμα προβολών εδώ: https://www.facebook.com/events/athens/landmarks-ii-%CF%84%CE%BF-%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CE%BC%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CE%BA%CE%B5%CE%BD%CF%84%CF%81%CE%BF-%CE%B7-%CE%B1%CE%B8%CE%AE%CE%BD%CE%B1-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%83%CE%B9%CE%BD%CE%B5%CE%BC%CE%AC/1470303003911395/?locale=ku_TR
