Τα σώματά μας δεν μας ανήκουν. Ανήκουν στον οποιονδήποτε άλλον, εκτός από εμάς.
Ανήκουν στους άντρες. Γιατί, άραγε; Γιατί έτσι μας είπαν. Αυτό μας ανέθεσαν. Αυτό ακούς από την στιγμή που γεννήθηκες, δεν ξέρεις πώς να ξεκινήσεις να το αμφισβητείς.
Υπάρχεις μέσα στο παράλογο, ή μάλλον, μέσα στο παράλογο του έτσι κι αλλιώς παράλογου της ανθρώπινης ύπαρξης. Όλοι ξέρουν ότι θα πεθάνουν. Οι γυναίκες, όμως, πρέπει να ξέρουν και ότι δεν έχουν δικαίωμα να ζουν, μέχρι να πεθάνουν. Οπότε, γιατί να ζουν;
Είναι βάρος. Χρειάζονται προίκα.
Είναι φύρα. Είναι αδύναμες.
Είναι δυνατές. Θα γεννήσουν παιδιά. Θα κάνουν δουλειές.
Η δύναμή τους είναι στην υπηρεσία των άλλων.
Είναι π…..ες. Πρέπει να βιάζονται – ή μάλλον όχι, δεν βιάζονται, το θέλουν, ή μάλλον όχι, δεν έχει σημασία αν το θέλουν, αυτός είναι ο προορισμός τους. Είναι μια τρύπα, που χωρίς τον άντρα είναι άδεια.
Είναι υστερικές. Από την φύση τους.
Είναι στωικές. Από την φύση τους κι αυτό. Είναι από την φύση τους τρυφερές και στοργικές, γι’ αυτό πρέπει να αναλάβουν την φροντίδα του σπιτιού, των παιδιών, του άντρα. Των αντρών, γενικώς.
Είναι εργαλεία. Πόσους ρόλους μπορεί να παίξει ένας άνθρωπος; Χιλιάδες ρόλοι, σε μονή διανομή. Η καθημερινότητα των γυναικών.
Η αόρατη καθημερινότητα των γυναικών.
Στην ταινία της Νάθενα το τελευταίο πράγμα που πρέπει να μας απασχολεί είναι το αν ακολούθησε πιστά το κείμενο του Παπαδιαμάντη. Άλλωστε, στο σινεμά και στο θέατρο δεν πηγαίνουμε για να δούμε μία ιστορία. Πηγαίνουμε να δούμε την αφήγηση μιας ιστορίας.
Έτσι κι αλλιώς, είναι από την αρχή σαφές ότι είναι διασκευή.
Εκτός εάν θέλουμε να μας απασχολήσει αυτό, για να μην μας απασχολήσουν οι γυναικοκτονίες.
Εάν θέλουμε να μας απασχολήσει αυτό, για να μην σηκώσουμε το χαλί. Γιατί με τόση δυσωδία που υπάρχει εκεί από κάτω – εκεί, ναι εκεί που έχουμε κρύψει τα πτώματα και τα όνειρα των γυναικών για να μην τα βλέπουμε, να μην ενοχλούν τους άντρες και να μην θυμόμαστε οι γυναίκες ότι ανά πάσα στιγμή μπορεί να είμαστε οι επόμενες – με τόση δυσωδία, θα λιποθυμήσουμε. Το λιγότερο.
Εάν θέλουμε να μας απασχολήσει αυτό, για να μην μας απασχολήσει το “γιατί, δηλαδή, να λέμε γυναικοκτονίες, άνθρωποι δεν είναι οι γυναίκες; Αν είναι έτσι, να λέμε και ανδροκτονία.”. Και μαζί με αυτό πάει πακέτο πάντα και το “γιατί, δηλαδή, να υπάρχει gay pride και όχι straight pride.”.
Φυσικά. Κάθε προνομιούχος, αντιδρά.
Αντιδρά, όταν αρχίζει να χάνει τα προνόμιά του. Όταν βρίσκεται στην γραμμή αφετηρίας και πληθαίνουν οι άνθρωποι που βρίσκονται δίπλα του. Δεν είναι ωραίο να ξεκινάμε όλοι από την ίδια γραμμή αφετηρίας. Αυξάνεται ο ανταγωνισμός.
Είναι πιο βολικό να προηγούμαστε. Όλοι οι υπόλοιποι πρέπει να βρίσκονται λίγο πιο πίσω, βολικά τοποθετημένοι σε ένα στίγμα μειονότητας, αδυναμίας, διαφορετικότητας – πάντως όχι κανονικότητας – που επιτρέπεται να εμφανιστεί στο τσίρκο μας με συγκεκριμένες φορεσιές.
Και με ταπεινότητα. Να είσαι ταπεινή. Μην προκαλείς. Αν προκαλείς, πώς θέλεις να σε πάρουν στα σοβαρά; Αφού προκαλείς. Κυκλικό σχήμα σε leitmotiv.
Για κάποιους, ο φεμινισμός είναι απλώς ένα trend. Που θα τελειώσει. Για κάποιες άλλες, πάλι, ο φεμινισμός είναι ανάγκη για ζωή. Είναι ζωή. Κι αυτό, δεν τελειώνει ποτέ.
Και, όπως έχω ξαναπει, δεν ξεκινήσαμε εμείς να μιλάμε τώρα. Εσείς ξεκινήσατε τώρα να μας ακούτε.
Σε εσάς που μας ακούτε, λοιπόν, είμαστε εδώ, πιο δυνατά από ποτέ. Το σκοτάδι της Εύας Νάθενα στοιχειώνει τα όνειρά μας – και κυρίως, την πραγματικότητά μας.
