Ο Πύργος του Hayao Miyazaki – Αναστασία Αντωνακάκη

Ποια ήταν η πρώτη φορά που άκουσα το όνομα “Miyazaki”; Νομίζω πως ήταν όταν ήμουν πολύ μικρή, σε κάποιο ελληνικό σήριαλ στην τηλεόραση. Η μήπως το μπερδεύω, και το όνομα ήταν “Kurosawa”;

Δεν είχα δει Miyazaki μέχρι τώρα – μα ούτε ένα; Τα έχει και στο Netflix. Το έκοψα, όμως, αυτόν τον καιρό το Netflix, γιατί έβλεπα συνέχεια μόνο Φιλαράκια. Το ήξερες ότι είναι από τις αγαπημένες σειρές του Λάνθιμου;

Δεν είχα δει Miyazaki μέχρι τώρα. Μέχρι το Αγόρι και τον Ερωδιό (2023). Που ο ιαπωνικός του τίτλος είναι “Πώς ζεις;”. Δηλαδή, εδώ που τα λέμε, ο πραγματικός τίτλος δεν είναι καθόλου “Το Αγόρι και ο Ερωδιός”. Αυτό είναι μία εξωτερική περιγραφή. Ο ιαπωνικός τίτλος είναι μία εσωτερική περιγραφή. Η κλασσική διαφορά Δύσης και Ανατολής.

Είναι ο Miyazaki anime; Να θυμηθώ να το ψάξω.

Τι είναι το Studio Ghibli; Να θυμηθώ να το ψάξω.

Είδες την έναστρη νύχτα του Van Gogh, εκεί, προς το τέλος; Λίγο πριν διαλέξουν τις ζωές τους, ξανά απ’ την αρχή.

Θέλω να μάθω ιαπωνικά.

Πώς ζεις;

Έλα εδώ κάτω, μαζί μας. Δεν ζεις πια, δεν ζεις εδώ πάνω. Έλα κάτω μαζί μας. Μέχρι να το δεις, δεν υπάρχει. Αν δεν το δεις, δεν υπάρχει. Αν δεν το αγγίξεις, δεν υπάρχει. Έλα κάτω, μαζί μας.

Πώς ζεις;

Ο Miyazaki λέει ότι έκανε αυτήν την ταινία, γιατί δεν έχει απάντηση. Ό,τι ξέρουμε, είναι αυτό εδώ. Αυτή είναι η πραγματικότητα. Και η φανταστική πραγματικότητα, είναι κι αυτή πραγματικότητα. Αρκεί να ξέρεις πότε να φύγεις.

Πώς ζεις;

Κάπου διάβασα ότι αυτή η ταινία, είναι ένα εργαλείο για να θεραπεύσουμε τις ψυχές μας. Και σκέφτηκα ότι πιο πολύ, αυτή η ταινία είναι ένα εργαλείο για να θυμηθούμε ότι έχουμε ψυχή.

Η επιλογή και η μοίρα. Είναι προκαθορισμένος ο δρόμος σου; Στην φιλοσοφία δίνει απάντηση ο μύθος – ή μάλλον, ο μύθος ταΐζει την φιλοσοφία. Ανατολικός και δυτικός. Αλήθεια, γιατί οι Ιάπωνες έχουν αναφορές στον χριστιανισμό; Να θυμηθώ να το ψάξω.

Ο μύθος κάνει πιο γλυκό το προκαθορισμένο. Πιο όμορφο. Πιο ελκυστικό.

Ο μύθος, όμως, φανερώνει και την επιλογή. Έχεις την επιλογή. Ακόμη κι όταν όλα είναι προκαθορισμένα. Όταν όλα έχουν την σίγουρη κατάληξη. Την γνωστή. Ακόμη και τότε. Έχεις την επιλογή. 

Αυτή είναι η ελπίδα. Η επιλογή.

Αυτός είναι ο τρόμος. Η επιλογή.

Όταν όλα είναι προκαθορισμένα, είσαι ήσυχος. Δεν μπορείς να κάνεις αλλιώς. Δεν μπορείς να επιλέξεις. Δεν φταις εσύ. Η επιλογή σημαίνει ελευθερία που σημαίνει ενοχή.

Πώς ζεις;

Ο Miyazaki φτιάχνει πολλούς κόσμους. Οι πύλες τους είναι μέσα στον Πύργο. Πραγματική μαγεία. Μαγική πραγματικότητα.

Πλάσματα παράξενα, γοητευτικά, τρομακτικά. Που άλλο φαίνονται, κι άλλο είναι. Σαν εσένα.

Και σαν εμένα.

Μέσα στον Πύργο, λέμε πάντα την αλήθεια. Και μόνον την αλήθεια. Ορκίζομαι. Είναι η αλήθεια.

Σε μισώ.

Φοβάμαι.

Αρνούμαι.

Ψάχνω.

Διαλέγω.

Δεν μπορώ.

Δεν ξέρω.

Δεν μπορώ να ξέρω.

Δεν ξέρω αν μπορώ.

Κάθε πύλη, ένας χρόνος. Κάθε πύλη, μια πραγματικότητα.

Πάντως, σε κάθε πραγματικότητα, ισχύουν τα παρακάτω. 

Τα ζώα πρέπει να φάνε.

Ο θάνατος πονάει.

Η ζωή συνεχίζεται.

Βγαίνω απ’ τον Πύργο, έρχεσαι;

Scroll to Top