JOKER – Mary D

Η ταινία γυρισμένη το 2019 εξελίσσεται στην πόλη του Γκόθαμ Σίτυ, γνωστή από τα κόμικς με τις περιπέτειες του Batman ενός σούπερ ήρωα που προσπαθούσε να εξολοθρεύσει το έγκλημα που υπήρχε σε αυτήν, με μόνιμο εχθρό του τον Joker έναν  παρανοϊκό κλόουν. Ο σκηνοθέτης Τόντ Φίλιπς επιλέγει να εστιάσει στον Joker παρουσιάζοντας την ζωή του από άλλη οπτική ανατρέποντας το μύθο. Ο πιο διάσημος κακός και σκοτεινός χαρακτήρας στην ιστορία των κόμικς μεταμορφώνεται σε έναν καθημερινό άνθρωπο ο οποίος πλήττεται από την κοινωνική αδικία λόγω της ιδιαιτερότητας του.

Η ταινία προκάλεσε πολλά σχόλια όταν προβλήθηκε στους κινηματογράφους για τα πολιτικά μηνύματα που μετέφερε και την
βία η οποία ήταν υπερβολική ειδικά για τους νέους. Ωστόσο η επιτυχία ήταν μεγάλη και κατάφερε να είναι υποψήφια για 11 Όσκαρ από τα οποία απέσπασε τα 2 το ένα για την καλύτερη μουσική και το άλλο Ά ανδρικού ρόλου. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι μια από τις λίγες ταινίες του Todd Philips με δραματικό περιεχόμενο καθώς στο παρελθόν κυρίως έχει ασχοληθεί με κωμωδίες. Έχοντας λοιπόν ένα πρόσωπο γνωστό του οποίου δεν γνωρίζουμε την ιστορία του, πλάθει από την αρχή την προσωπικότητα του και μας την παρουσιάζει με το δικό του τρόπο χωρίς να μας συγκινήσει ή να μας ταυτίσει μαζί του.

Αρχικά παρατηρούμε ότι όλη η ιστορία είναι στο Γκόθαμ Σίτυ την σκοτεινή πόλη των κόμικς όπου κυριαρχεί το κακό, από τα πρώτα κιόλας πλάνα το άκουσμα ενός ραδιοφωνικού σταθμού μας εισάγει σε έναν κόσμο βρώμικο που κυριαρχεί η δυσωδία και τα ποντίκια. Η σκοτεινή φωτογραφία και οι κλόουν που υπάρχουν στο πλάνο με τα έντονα και κόκκινα χρώματα μας προκαλούν αρνητικά συναισθήματα. Αν και η φιγούρα του κλόουν παραπέμπει σε κάτι αστείο και χαρούμενο εδώ παρουσιάζεται διαφορετικά τρομάζοντας τον θεατή. Το πολύ κοντινό στο πρόσωπο του πρωταγωνιστή καθώς αναφέρονται τα ποντίκια που κυριεύουν την πόλη και βλέποντάς τον να κάνει γκριμάτσες δίνουν την αίσθηση ότι κάτι δεν πάει καλά. Ένα ακόμα στοιχείοπου παρατηρείται στα πρώτα πλάνα είναι ότι αρκετά συχνά το σκηνικό θολώνει γύρω από τον πρωταγωνιστή εστιάζοντας σε αυτόν και αποκόβοντάς τον από το σύνολo. Μέσα στα πρώτα δέκα λεπτά της ταινίας με ένα ασυνεχές ελλειπτικό μοντάζ έχουμε δει την δουλειά του, το πρόβλημα υγείας του και την πόλη που μένει. Έχοντας δημιουργηθεί ένα μυστήριο γύρω του περιμένουμε να να δούμε τον προσωπικό του χώρο και πως προκλήθηκε το θέμα του. Σε όλη την διάρκεια της ταινίας παρατηρούμε ότι σε κάθε σκηνή παρουσιάζεται μια αντίθεση, από την μια έχει τη θέλησή να ενταχθεί στο κοινωνικό περιβάλλον, να μπορέσει να προσφέρει στους ανθρώπους γύρω του, όμως πάντα κάτι πάει λάθος και τον επαναφέρει στην κατάρρευση και του υπενθυμίζει ότι δεν είναι καλά. Όλα είναι εναντίον του χωρίς να του δίνεται η επιλογή να καλυτερεύσει την ζωή του. Δεν μας γίνεται αμέσως γνωστό τι προκάλεσε την ψυχολογική του πάθηση αλλά φαίνεται πως βιώνει την κοινωνική ανισότητα από την επίδειξη ρατσιστικής συμπεριφοράς σε βάρος του όπως επίσης και την στέρηση των βασικών ανθρώπινων δικαιωμάτων του την εργασία και την υγεία. Συνεπώς είναι αναπόφευκτη η πορεία του προς το έγκλημα και την καταστροφή.

Σε ότι έχει πιστέψει αναιρείται οπότε φτιάχνει έναν άλλο χαρακτήρα τον Joker όπως αποκαλέστηκε και τον κάνει πραγματικό δολοφόνο. Μπορεί οι προηγούμενοι φόνοι να ήταν ένα τυχαίο γεγονός όμως από ένα σημείο και μετά επέλεξε να γίνει τιμωρός αυτών που τον απογοήτευσαν. Μεταμορφώνεται μόνιμα σε κλόουν, υιοθετεί τον χαρακτήρα του κακού που έχει ξεσηκώσει τον κόσμο άθελά του και δρα κατά αυτών που συνέβαλλαν στην καταστροφή του.

Χαρακτηριστικό είναι το κόκκινο χρώμα που προβάλλεται σε όλη την ταινία στους φωτισμούς, τα ρούχα του Joker, το αίμα για να αποτυπώσει και να τονίσει τα ψυχολογικά συναισθήματα του πρωταγωνιστή και τις καταστάσεις που ζει. Επιπλέον σε πολλά σημεία ο σκηνοθέτης τον βάζει να περνά μέσα από στενούς μακριούς διαδρόμους εγκλωβίζοντάς τον, περνώντας μας το μήνυμα της πίεσης που νιώθει και οδηγείται σε μονόδρομο χωρίς διαφυγή. Οι καθρέφτες που δεν λείπουν από κάποιες σκηνές δείχνουν τον ίδιο να κοιτά το είδωλο που έχει δημιουργήσει κατά την μεταμόρφωσή του σε κλόουν. Η σκηνή που μέσα από τον καθρέπτη απεικονίζεται ο Γουέιν μεγάλος και πίσω του ο Άρθουρ πιο μικρός δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι θα ήθελε αυτό που αντανακλά ο καθρέφτης να είναι αληθινό και να γίνει αποδεκτός από τον πατέρα του. Επιλέον τα γκρο πλάνα είναι ένα άλλο εκφραστικό μέσο για ψυχολογικές και συμβολικές ερμηνείες καθώς η αμεσότητα σκιαγραφεί το υποσυνείδητο του υποκειμένου. Για να ενταθεί όμως καλύτερα αυτή η ψυχική ανισορροπία τα πλάνα από λοξές γωνίες υπερτερούν για να μας μεταφέρουν την ανησυχία και την διαταραχή της προσωπικότητάς του. Ειδικά οι σκηνές του χορού από τις διάφορες γωνίες λήψης και την αργή κίνηση μας μεταφέρουν αυτά που αντιπροσωπεύουν και θέλουν να τονιστούν. Βασικό συστατικό αποτελεί και ο ήχος που μεταδίδει την μελαγχολική ατμόσφαιρα που απλώνεται σε όλη την διάρκεια και μας εισάγει από την μια σκηνή στην άλλη. Ο ήχος καθοδηγεί τον θεατή συναισθηματικά και τραβάει την προσοχή του σε θέματα που θέλει να αγγίξει. Η σιωπή από την άλλη χρησιμοποιείται για δραματικούς σκοπούς και εδώ υπάρχουν αρκετά σημεία που επικρατεί σιωπή ή μόνο το γέλιο του Joker δημιουργώντας ένα βαρύ κλίμα.

Συνοψίζοντας τα παραπάνω στοιχεία που συντελούν για την απόδοση μια ψυχικά φορτισμένης ταινίας ο σκηνοθέτης καταφέρνει να κεντρίσει το ενδιαφέρον του θεατή. Χωρίς να ερμηνεύονται όλα ξεκάθαρα και με τις συνεχείς ελλείψεις ανάμεσα στις σκηνές περνάει τα μηνύματα του κοινωνικού αποκλεισμού και τις συνέπειες αυτού. Καθηλώνει καιπροβληματίζει το κοινό με την ζωή κάποιου ψυχικά ασθενούς που δεν έχει επιλογές για να επιβιώσει μέσα στην κοινωνία και αφήνει ο καθένας να βγάλει τα δικά του συμπεράσματα.

Scroll to Top