Η ψυχολογία της ανάπτυξης χαρακτήρων -το γνωστό “character development”- αποτελεί ένα πολυδιάστατο θέμα που έχει διερευνηθεί εκτενώς τόσο στη λογοτεχνία, όσο και στον κινηματογράφο.
Στον πυρήνα της, η ανάπτυξη χαρακτήρων αφορά στη δημιουργία πιστευτών και σχετιζόμενων χαρακτήρων που βρίσκουν απήχηση στο κοινό. Οι συγγραφείς και οι σεναριογράφοι χρησιμοποιούν μια σειρά από ψυχολογικές αρχές για να δημιουργήσουν χαρακτήρες που είναι διαφορετικοί και αυθεντικοί.
Μία από τις πιο σημαντικές τέτοιες αρχές είναι η έννοια της γνωστικής ασυμφωνίας, η οποία αναφέρεται στην ψυχολογική δυσφορία που προκύπτει όταν οι πεποιθήσεις ή οι πράξεις ενός ατόμου έρχονται σε αντίθεση με τις αξίες ή την αυτοεικόνα του. Οι συγγραφείς χρησιμοποιούν αυτή την αρχή για να δημιουργήσουν χαρακτήρες που είναι ελαττωματικοί και ασυνεπείς, αλλά εξακολουθούν να είναι συμπαθείς και σχετικοί. Για παράδειγμα, ένας χαρακτήρας μπορεί να είναι έντονα ανεξάρτητος, αλλά να έχει επίσης μια βαθιά ριζωμένη ανάγκη για επιβεβαίωση και προσοχή. Τονίζοντας αυτές τις αντιφάσεις, οι συγγραφείς μπορούν να δημιουργήσουν μια αίσθηση έντασης και σύγκρουσης μέσα στον χαρακτήρα, καθιστώντας τον πιο ανθρώπινο και πιστευτό.
Μια άλλη σημαντική αρχή είναι η έννοια της θεωρίας της προσκόλλησης, η οποία υποδηλώνει ότι τα στυλ προσκόλλησης (attachment style) των ανθρώπων στην παιδική ηλικία διαμορφώνουν τις σχέσεις και τη συμπεριφορά τους στην ενήλικη ζωή. Με αυτήν την αρχή οι συγγραφείς δημιουργούν χαρακτήρες που είναι βαθιά προσκολλημένοι σε ορισμένους ανθρώπους, μέρη ή αντικείμενα και να διερευνήσουν πώς αυτές οι προσκολλήσεις διαμορφώνουν τα κίνητρα και τις συμπεριφορές τους. Δηλαδή, ένας χαρακτήρας μπορεί να είναι σφόδρα πιστός στην οικογένειά του λόγω μιας ανεκπλήρωτης ανάγκης για συναισθηματική επιβεβαίωση στην παιδική ηλικία. Εξερευνώντας αυτές τις προσκολλήσεις, οι συγγραφείς μπορούν να δημιουργήσουν χαρακτήρες με πλούσια υφή που να είναι τόσο κατανοητοί όσο και πολύπλοκοι.
Επιπλέον, οι συγγραφείς χρησιμοποιούν την έννοια της θεωρίας της κοινωνικής μάθησης για να δημιουργήσουν χαρακτήρες που μαθαίνουν και προσαρμόζονται μέσω της παρατήρησης και της μίμησης. Ένας χαρακτήρας μπορεί να μάθει πώς να περιηγείται στον κόσμο παρατηρώντας τους γονείς ή τους συνομηλίκους του και να υιοθετήσει ορισμένες συμπεριφορές ή στάσεις ως αποτέλεσμα.
Τέλος, οι συγγραφείς χρησιμοποιούν την έννοια της συναισθηματικής νοημοσύνης για να δημιουργήσουν χαρακτήρες που έχουν ενσυναίσθηση, αυτογνωσία και κοινωνικές δεξιότητες. Η συναισθηματική νοημοσύνη αναφέρεται στην ικανότητα να αναγνωρίζει και να ρυθμίζει κανείς τα συναισθήματά του, καθώς και να κατανοεί και να ανταποκρίνεται στα συναισθήματα των άλλων. Αυτή η αρχή χρησιμοποιείται για τη δημιουργία χαρακτήρων που είναι σε θέση να περιηγηθούν με ευκολία σε πολύπλοκες κοινωνικές καταστάσεις και που είναι σε θέση να δημιουργήσουν βαθιές και ουσιαστικές συνδέσεις με τους άλλους.
Ο συνδυασμός αυτών τις ψυχολογικών αρχλων με τη βαθιά κατανόηση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και των κινήτρων, οδηγεί τους συγγραφείς στη δυνατότητα δημιουργίας χαρακτήρων, οι οποίοι όχι απλά είναι αληθοφανείς και ενδιαφέροντες, αλλά και βαθύτατα ανθρώπινοι (και -επομένως- εύκολα αντικείμενα ταύτισης).
